Skip to main content

Het Delphi-model over hoogbegaafdheid: tien samenhangende kenmerken

Een hoog IQ ‘van binnen’ is volgens het Delphi-model (en volgens mij) slechts één van tien samenhangende aspecten van hoogbegaafdheid. Het is een kwestie van optellen.

Drie innerlijke kenmerken: autonoom zijn, hoogintelligent denken, rijkgeschakeerd voelen

  • Autonoom zijn. HB’ers trekken hun eigen conclusies. Niet omdat ze dat zo graag willen, maar omdat ze niet anders kunnen. Ze blijven bij hun eigen afweging, totdat er zich iets aandient dat in hun ogen ook daadwerkelijk beter is.
  • Hoogintelligent denken. HB’ers denken meer dan gemiddeld analytisch, in matrixen, op veel sporen, niveau’s en tijdstippen tegelijkertijd. Afwisselend divergerend en convergerend. Ze hebben een goed geheugen, een groot associatievermogen en ze zien en doorzien snel patronen.
  • Rijk geschakeerd voelen. HB’ers hebben veel emoties, genuanceerd en onderling sterk verweven. Soms zoveel, dat ze zich ervoor moeten afsluiten.

Drie kenmerken inzake de wisselwerking met de buitenwereld: gedreven en nieuwsgierig willen, scheppingsgericht doen en hoogsensitief waarnemen

  • Gedreven en nieuwsgierig willen. HB’ers willen veel, van alles en telkens iets nieuws. Ze zijn leergierig, willen ontdekken, gaan ver door. Ze geraken makkelijk in een flow.
  • Scheppingsgericht doen. HB’ers zijn altijd bezig, fysiek of in gedachten met iets maken: een model, proces, analyse, theorie, plan, techniek, methode, overzicht, uitvinding, verbetering, spel, product, puzzel, muziekstuk, schilderij. En soms worden ze daarmee zelfs beroemd.
  • Hoogsensitief waarnemen. Alle zintuigen staan op scherp, alles komt binnen, tegelijkertijd en in de volle nuance, heel precies en met de volle lading.

Vier kenmerken over de aard van het samenspel, over binnen versus buiten: snel, creatief, intens en complex

  • Snel. HB’ers zijn snel, heel snel in alle facetten van hun existentie.
  • Creatief. HB’ers zijn vindingrijk, origineel, bedenken ongewone dingen, leggen ongewone verbanden en vinden dat ook leuk om te doen. Creatief in denken, willen en doen.
  • Intens. HB’ers hebben vaak een grote heftigheid. Alle knoppen van voelen, denken en willen staan op tien en uitzetten is lastig…
  • Complex. Een HB’er zit complex in elkaar, functioneert complex en kan een grote complexiteit aan. Je kunt het ook veelzijdigheid noemen. Alleen het autonome zijn, dat is niet complex.